چه نیازی به ماهواره، هسته ای، نانو، سلول های بنیادی و ... داریم؟

منابع و بودجه ها همیشه محدوداند و مشکلات همیشه فراوان و این محدودیت منابع ایجاب می کند که نسبت به هزینه کردمان و فعالیت هایمان اولویت بندی داشته باشیم و در درجه اول به مشکلات اساسی خود بپردازیم و سپس به سراغ اولویت های درجه دو ، سه و ... برویم.

حال در شرایط اقتصادی روز جامعه عده ای می گویند که "ماهواره و هسته ای و ... برایمان نان نمی شود" و بسیاری از مردم دستیابی به فناوری های نوین را جز اولویت های اصلی کشور نمی دانند و نگاهی فانتزی نسبت به این فناوری ها دارند.

سوال مهمی که مطرح است این است که این فناوری ها چه مشکلی از جامعه را حل می کنند؟ و چه ضرورتی دارد که بودجه هنگفتی را به این مسائل اختصاص بدهیم؟

پاسخ به این پرسش دو کلمه بیشتر نیست: "العلم سلطان ..."(علم، قدرت و اقتدار است ...)(1)

حدیثی از امام علی(ع) که مقام معظم رهبری بارها در بحث علم به شرح و توضیح آن  پرداخته اند:

"ما تأکید می کنیم روی علم. این تأکید، جدی است؛ تعارف نیست؛ از روی یک احساس کاذبِ تشریفاتیِ موسمی نیست؛ بلکه از یک تشخیص عمیق و محاسبه‌شده برمی خیزد. زورگوئی در دنیا زیاد است. زورگویان متکی به قدرتشان هستند. آن قدرت و آن ثروت و آن امکانات، برخاسته‌ی از دانش آنهاست. بدون دانش نمی شود مقابله کرد، نمیشود مواجهه کرد. من یک وقتی این حدیث را خوانده‌ام: "العلم سلطان"؛ علم عبارت است از اقتدار. علم، خودش یک اقتدار است. هر کس این اقتدار را داشت، میتواند حرکت کند؛ هر کسی، هر ملتی، هر جامعه‌ای که نداشت، مجبور است از اقتدار دیگران پیروی کند. بنابراین، این یک محاسبه‌ی دقیق است."(۱۳۸۹/۰۷/۱۴)

از این رو ایشان مسئله جهش علمی را جزو اولویت های اصلی کشور می دانند :

"دولت اولویّتهای کشور را در نظر بگیرد؛ ما اولویّتهایی داریم. البتّه نیاز خیلی است؛ میدان نیازهای کشور میدان وسیعی است؛ یعنی شاید اصلاً قابل شمارش نباشد لکن طبق قاعده‌ی عقلایی بایستی اولویّت ها را، فوریّت ها را، یا مسائل ریشه‌ای‌تر را در نظر گرفت. من به نظرم سه مسئله از لحاظ اولویّت، از لحاظ ریشه‌ای بودن و حلّ مشکلات دیگر از همه مهم‌تر است؛ یکی عبارت است از مسئله‌ی اقتصاد مقاومتی. کشور بدون اقتصاد مقاومتی رشد نخواهد کرد، مشکلات اقتصادی‌اش برطرف نخواهد شد، بلکه گرفتاری‌هایش روزبه‌روز بیشتر خواهد شد، اگر ما اقتصاد مقاومتی را عمل نکنیم ... اولویّت دوّم جهش علمی است. ما جهش علمی را نباید بگذاریم متوقّف بشود. کشور اگر به علم بپردازد و علم را پیش ببرد، آقا خواهد شد؛ به‌معنای واقعی کلمه: اَلعِلمُ سُلطان. اگر قدرت میخواهیم، اگر عزّت می خواهیم، اگر این را می خواهیم که ما مرجع مراجعات کشورها و دولت ها باشیم، نه اینکه آنها مرجع مراجعات ما باشند، باید علم را تقویت کنیم؛ و این ممکن است و این عملی است".(۱۳۹۴/۱۲/۲۰)

با توجه به اهمیت پیشرفت های علمی در زمینه های سیاسی و اقتصادی ، کشور ما نیازمند فناوری های نوین است . فناوری هایی که مطمئنا در آینده ای نه چندان دور ، مبنای زندگی بشر خواهند بود و مولفه های قدرت ملت ها را تعیین خواهند کرد. از این رو هر هزینه ای که اکنون صرف فناوری های نوین می شود، سرمایه گذاری برای آینده مطلوب کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی خواهد بود. و دلیل مخالفت غرب با فناوری هسته ای ایران و فشار های سیاسی و  ترور دانشمندان هسته ای نیز ریشه در این مسئله دارد.

البته این ترور ها محدود به دانشمندان هسته ای نشد و شائبه هایی نسب به ترور بیولوژیکی دکتر سعید کاظمی آشتیانی رئیس پژوهشکده رویان مطرح شد. شائبه های که با کاربرد لفظ "شهید" برای دکتر آشتیانی توسط مقام معظم رهبری تلویحا تائید شد.

عقب ماندگی ایران ، در صنعت خودرو سازی می تواند یک تجربه گران بها برای ایرانیان  باشد. سالانه بیش از یک میلیارد و 800میلیون دلار صرف واردات قطعات خودرو می شود. با این وجود بسیاری از مردم از کیفیت خودرو های داخلی ناراضی اند. این واردات گسترده نه تنها موجب هدر رفت سرمایه های کشور و وابستگی می شود، بلکه به عنوان اهرم فشار سیاسی توسط غرب استفاده می شود.

عقب ماندگی صنعت خودرو در حالی است که کشورهایی نظیر کره جنوبی همزمان با ایران شروع به ساخت خودرو کردند ولی به دلیل سیاست های غلط مسئولین این صنعت در ایران توفیق چندانی نداشت و آنچه که اکنون شاهد آن هستیم نتیجه 50 سال سیاست غلط در صنعت خودروسازی است.

در بحث داروسازی نیز تا سال ها ایران وابسته کشورهای غربی بود و به گونه ای که پیش از انقلاب تنها 25درصد دارو های مورد نیاز در کشور تولید می شدند و 100درصد مواد اولیه داروها وارداتی بودند. اما اکنون 97 درصد داروها در داخل کشور تولید می گردد و 55درصد مواد اولیه نیز ساخت داخل است.

هرچند بخش عمده ای از عقب ماندگی هایمان در صنعت دارو در حال جبران است و داروهایی با تکنولوژی های بالا نیز در ایران تولید می شود ولی با این حال هنوز سالانه یک میلیارد دلار صرف واردات دارو می شود. هر چند روند واردات ما سیر منفی پیدا کرده است ولی با این حال همچنان دچار عقب ماندگی هستیم و بارها دشمنانمان  با تحریم دارو ، مشکلات عدیده ای را برایمان ایجاد کرده اند.

حال نه تنها باید تلاش کنیم این عقب ماندگی ها را جبران کنیم، بلکه باید تلاش کنیم تا تجربه صنعت خودروسازی در صنایع و دانش های نوین نیز تکرار نشود و فاصله ایران در صنعت هسته ای ، نانوتکنولوژی و علوم هوا و فضا ، سلول های بنیادی و ... در مقایسه با کشورهای دیگر بیش از این نشود.

و این امر نیازمند به کارگیری سیاست های درست و منطقی در حمایت از فناوری های نوین است.

فناوری های نوین امروز ، فناوری های پرکاربرد فردا خواهند بود. مطمئنا کسانی که امروز ضرورت توجه به فناوری های نوین را زیر سوال می برند همان کسانی خواهند بود که در آینده نسبت به وابستگی و عقب ماندگی کشور به این فناوری های پرکاربرد انتقاد خواهند کرد.

این دلایل موجب می شود که مسئله "شتاب پیشرفت علمی" همواره مد نظر رهبری باشد.

ایشان در دیدار اخیر با مسئولان و محققان ستاد توسعه علوم شناختی با اشاره به این مسئله فرمودند :

" شتاب حرکت علمی کشور نباید کاهش یابد و یا متوقف شود، بلکه این شتاب باید برای سال‌های طولانی و تا رسیدن به نقطه‌ی اوج علمی حفظ و تقویت شود."(97/11/3)

پس همیشه به یاد داشته باشیم که " العلم سلطان من وجده صال به و من لم يجده صيل عليه"

(دانش، سلطنت و قدرت است، هر كه آن را بيابد با آن يورش برد و هر كه آن را از دست بدهد بر او يورش برند) شرح‏ نهج ‏البلاغة، ابن ابی الحدید ج۲۰ص ۳۱۹ ؛

 

 

چه نیازی به ماهواره، هسته ای، نانو، سلول های بنیادی و ... داریم؟...